Her mevsimin farklı karakteristiği olduğu gibi mevsimlerin değiştiği geçiş dönemlerinin de kendine has özellikleri bulunur. Dönemlik ruh halimizden ortam hijyenine pek çok alanda etkisini gösteren bu dönemlerde, iç mekanlardaki hava temizliğini nasıl yapmamız gerektiğine dair ipuçlarını bu yazıda bulabilirsiniz. Hijyenik ortam nedir, mevsim geçişlerinde iç mekanların hijyeni neden önemlidir, temizlik ve hijyen arasındaki fark nedir ve klima ile hijyenik ortam arasında nasıl bir ilişki vardır? Tüm bu soruların cevabı için okumaya devam etmeniz yeterli.

Hijyenik Ortam Nedir?

Sağlıklı kalabilmek adına gerek iç mekanlarda gerek dışarıda gerekse vücudumuzda temizlik adına yapabileceğimiz tüm uygulamalar, hijyen kavramı ile açıklanmakta. Burada en temel amaç, hastalıkları önlemek. Kişisel temizliği, çevrenin de temiz tutulmasıyla birleştiren hijyen uygulamaları sonucunda mikrop ve bakterilerin yayılımının asgari düzeye indirilmesi hedeflenmekte. Bu bağlamda bakıldığında en temelde üç çeşit hijyenden bahsedilebilir: Kişisel hijyen, çevresel hijyen ve gıda hijyeni. Aşağıdaki listede tüm bu türlerin açıklamasını görmek mümkün.

1. Kişisel Hijyen: Adından da anlaşılacağı üzere kişisel hijyen, bireyin kendi vücudunu temiz tutmak adına aldığı önlemleri içerir. Dışarıdan gelindiğin, yemeklerden önce ve gerekli her durumda ellerin belli bir süre boyunca ve belli malzemelerle temizlenmesi, haftada iki günde bir vücut temizliği yapılması, düzenli saç ve tırnak bakımı ve buna benzer pek çok uygulama, kişisel hijyeni artırmak ve korumak adına yapılmakta.
2. Çevresel Hijyen: Yaşanılan ya da çalışılan ortamların temiz tutulması için alınan tüm önlemler, çevresel hijyen uygulamaları olarak tanımlanır. Günlük, haftalık ve aylık ev temizlikleri, iş yeri sterilizasyon çalışmaları ve kamusal alanlarda yapılan rutin temizlik işlemleri, belli kimyasallar kullanılarak gerçekleştirilir. Bu uygulamalar ile ortamlardaki mikrop ve bakteri gibi hastalığa sebep olan organizmaların asgari düzeye indirilmesi hedeflenmektedir.
3. Gıda Hijyeni: Gıda hijyeni ise insan sağlığı açısından son derece kritik bir öneme sahip. Tükettiğimiz gıdaların hijyenik olması için temiz içeriklerle ve temiz ortamda hazırlanıp saklaması gerekir. Bu hijyenik ortam şartları oluşturulduğunda gıda hijyeni de sağlanmış olur.

Hijyenik Ortam Nasıl Olur?

Peki, hijyenik ortam nasıl olur? Ortamların hijyenik olması için günlük temizliğinin yapılması gerekir. Özellikle her an temas edilen kapı kolu, zemin, masa, sandalye, sehpa, dolaplar gibi eşyaların belli aralıklarla temizlenmesi, hijyen sağlanması adına gereklidir. İş yerinde ise hijyen konusu, biraz daha kritik bir konuma sahip. Çalışan sağlığının korunması için gerçekleştirilen iş yeri hijyen kontrolleri, kısa süreli veya uzun süreli etkiye sahip her türlü biyolojik, fiziksel ve kimyasal etkeni belirlemek üzere yapılır. Çalışanların zamanının büyük bir kısmını geçirdiği bu ortamlardaki hava kalitesi de son derece önemlidir. Aşağıda, iş yerlerinde uygulanabilecek ortam hijyeni kriterlerinden birkaçını görebilirsiniz.

• Mesai sonrası yüzeylerin temizlenmesi
• Varsa mutfağın kimyasallarla silinmesi ve etrafta bulaşık ve gıda kalıntısı bırakılmaması
• Ortamda temiz hava akışının sağlanması
• Dolap ve keson içlerinin tozunun alınması
• Havalandırma sistemlerinin ve klimalarının filtrelerinin belli aralıklarla temizlenmesi
• Tuvalet ve lavaboların kimyasallarla temizlenmesi
• Ortak kullanılan ekipmanların (klavye, telefon, yazıcı tuşları vb.) düzenli dezenfekte edilmesi
• Çöp kutularının her gün boşaltılması ve dezenfekte edilmesi
• Eldiven, maske, dezenfektan gibi hijyen malzemelerinin çalışanlara erişilebilir olması

Temizlik ve Hijyen Arasındaki Farklar Neler?

 

Söz konusu hijyen olduğunda akıllara gelen en yaygın soru ise “Hijyen ve temizlik arasındaki fark nedir?” oluyor. Çoğu zaman karıştırılan bu iki kavram, aslında birbirinden kesin bir çizgiyle ayrılmakta. Temizlik, yüzeylerde gözle görülen kir, toz, leke ve artıkların giderilmesi işlemiyken hijyen, sadece görünür kirin değil, aynı zamanda gözle görülmeyen mikropların, bakterilerin ve zararlı organizmaların da ortadan kaldırılması için yapılan daha kapsamlı bir uygulamadır. Örneğin masanın üzerindeki tozu silmek ya da yerleri süpürmek, temizliktir. Temizlik ile görünür kirleri ortadan kaldırmak mümkündür; ancak mikroorganizmalar yok edilemez. Ayrıca hijyen sağlamak için dezenfektan, hijyen ürünleri ya da uygun kimyasallar kullanılır. Böylece mikroplar öldürülerek hastalıkların yayılması engellenir ve sağlıklı bir ortam oluşturulur.

Mevsim Geçişleri Neden Önemli?

Yazdan sonbahara, kıştan ilkbahara geçerken fark edilen en temel konu hava sıcaklığı değişimi olur. Mevsim normalleri değişir, dışardaki ısı hızla artmaya ya da azalmaya başlar. Mevsim geçişi olarak adlandırılan bu dönemlerde, özellikle alerjik bünyeye sahip bireylerde baş ağrısı, burun akıntısı, sürekli hapşırık ve göz sulanması gibi rahatsızlıklar baş göstermeye başlar. İç ortamlarda da durum benzerdir. Mevsim geçişlerinde iç ortam hava kirliliği giderilmediği sürece rahatsızlıklar devam edebilir. Dolayısıyla yaşadığınız ya da çalıştığınız mekanlarda, özellikle mevsim geçişlerinde, ortam havasını sürekli taze ve temiz tutmak faydalı olacaktır. Bunun için yapılabilecek en temel uygulamalardan bazılarını sizin için aşağıda listeledik.

1. Klimaların filtre temizliğinin yapılması
2. Klimanın nem alma ya da hava temizleme modunda çalıştırılması
3. Pencerelerin belli aralıklarla açılarak içeride temiz hava akımı sağlanması
4. Ortamdaki toz tutucu yüzeylerin (perde, halı vb.) düzenli temizlenmesi
5. Hava nem dengesini korumak için gerekirse nemlendirici cihaz kullanılması

Klima ile Ortam Hijyeni İlişkisi

Çoğunlukla ortam sıcaklığının ayarlanması için tercih edilen klimaların bir diğer en yaygın görevi ise hava kalitesini yükseltmektir. Düzenli bakım ve doğru kullanım ile klimalar, havadaki toz, polen, bakteri ve kötü kokuları filtreleyerek daha dengeli bir yaşam ve çalışma ortamı hijyeni oluşturur.

Ortam hijyenini korumak için klima kullanımında dikkat edilmesi gerekenler:

• Klimaların filtreleri düzenli olarak temizlenmeli veya yenilenmeli.
• Klima, ortamın nem seviyesini dengede tutacak şekilde kullanılmalı.
• Klima iç üniteleri ve hava kanalları periyodik olarak dezenfekte edilmeli.
• Oda sıcaklığı mevsime uygun, dengeli seviyelerde ayarlanmalı.
• Klimanın hava temizleme modları düzenli olarak çalıştırılmalı.
• Klima çalışırken odada belli aralıklarla temiz hava dolaşımı sağlanmalı.

Ayrıca Hava Nemlendirici Faydaları başlıklı metnimiz de ilginizi çekebilir.